District 9 - chuyện người ngoài hành tinh hay chuyện con người?

(TuanVietNam) - Bạn sẽ ở đâu trong bộ phim này? Một nơi mà cả bạn, tôi, hay loài người nói chung đều không muốn đến. Vì sao? Vì bạn sẽ cảm thấy xa lạ trên chính mảnh đất của mình, một nơi tồi tàn kinh khủng với hơn một triệu người ngoài hành tinh đang tạm trú. “Bọn tôm” ở đây sống vô tổ chức, tàn bạo và sẵn sàng xé xác bạn. Ranh giới thiện ác thật mong manh.

District 9 vừa mới ra mắt đã được nhắc đến như một “cơn gió lạ”, “hàng độc” trong rừng phim bom tấn của năm 2009.

Bộ phim đã gây xôn xao từ trước khi được dẫn dắt bởi tên tuổi lẫy lừng Peter Jackson, người đứng đằng sau thành công của Lord of the Rings, King Kong… Tuy vậy, người ta cũng chỉ biết có thế. Một dàn diễn viên hầu như không tên tuổi và một đoạn trailer ngoài sự xuất hiện của người ngoài hành tinh thì tất cả chỉ như một màn sương mù, rất khó dự đoán diễn biến.

Nếu bạn là fan của thể loại phim giải trí nhẹ nhàng dành cho những ngày cuối tuần, đầy những cảnh quay đẹp như mơ, âm nhạc êm ái, và, kết thúc có hậu, thì District 9 là một lựa chọn tồi. Nhưng nếu bạn trông chờ một bộ phim mà bạn thấy chính mình trong đó, đang đấu tranh trước những sự thật mà đạo diễn đã sắp xếp, đang đi tìm câu trả lời cho cái kết của bộ phim, thì District 9 chính là bộ phim dành cho bạn.

Poster của phim.

Đặc phái viên Wikus van der Merwe, nhân vật chính của phim, là một người bình thường, với khát vọng “được thăng chức” và “làm một điều gì đó lớn lao”, với ước mơ một gia đình bình yên bên người mình yêu như bao người bình thường khác. Anh đã từng được mọi người tôn sùng và yêu mến vì sự can đảm khi dám đường hoàng bước vào Khu vực 9 để đàm phán với “bọn tôm”, và rồi trong lúc làm nhiệm vụ, anh vô tình trúng một loại hóa chất đã khiến anh biến đổi dần dần thành chính “bọn tôm” đó.

Loài người lập tức quay lưng với anh, dè bỉu và truy lùng anh. “Chúng ta” - loài người trong bộ phim này - đã quay lưng với chính đồng loại của mình. Hay nói cách khác, chúng ta chỉ chấp nhận những ai giống mình, còn những ai khác mình, chúng ta tránh xa họ, thậm chí còn đẩy họ đến đường cùng.

Bạn đã quá quen với những bộ phim mà người ngoài hành tinh chọn Trái đất là “miếng mồi tiếp theo” hay “một nơi định cư lý tưởng”, nhưng có lẽ bạn không quen với ý tưởng họ đấu tranh chỉ vì họ “muốn được về nhà”.

Chúng ta không thể “trông mặt bắt hình dong” mà cho rằng trí thông minh của họ chỉ bằng con tôm vì trông họ như những con tôm hùm khổng lồ, bởi họ đã có thể vận hành cả một con tàu vũ trụ khổng lồ và chế tạo những vũ khí thông minh mà chỉ họ mới sử dụng được. Chúng ta càng không được xem họ là kẻ xâm lăng tàn ác khi chúng ta cũng có thể chỉ là một chủng loài trong hàng vạn chủng loài trong vũ trụ này và hiển nhiên cũng là “người ngoài hành tinh” khi ta viếng thăm hành tinh của họ.

Vậy mà cuối cùng chúng ta - hình ảnh đại diện cho con người trong bộ phim này, với nền văn minh và giá trị nhân văn mà chúng ta luôn tự hào, đã xem họ như nô lệ và đưa họ đến một nơi cũng tương xứng với cuộc sống của những kẻ bị cô lập, coi thường.

Con người đã mất bao nhiêu năm để dần gỡ bỏ sự kỳ thị chủng tộc, thì bao nhiêu năm nữa mới không còn sự kỳ thị với các “chủng loài” khác trong vũ trụ? Những nhà làm phim không yêu cầu chúng ta phải “hợp tác” với người ngoài hành tinh khi sự thật là họ chưa từng xuất hiện. Nhưng điều mà những nhà làm phim mang đến, là một câu hỏi xoáy sâu vào bản tính độc ác và kỳ thị của loài người.

Hình ảnh cuối cùng dành cho toàn bộ những phần thuộc về “xấu xa” của loài người phải xấu hổ, đó là phân cảnh “bọn tôm” bảo vệ đặc phái viên Wikus khi anh sắp sửa bị một cảnh sát lấy mạng. Đơn giản là vì “bọn tôm” ấy thấy anh có một cánh tay bị biến đổi giống họ, tức một phần con người anh thuộc về chủng loài của họ, và họ đã đến để bảo vệ đồng loại của mình. Lúc này, “con người” và “người ngoài hành tinh” không phải là sự phân biệt mà bộ phim muốn nói đến, mà “cái tốt” và “cái xấu” mới chính là sự phân biệt đi xuyên suốt trong bộ phim.

Chúng ta không thể “trông mặt bắt hình dong” mà cho rằng trí thông minh của họ chỉ bằng con tôm vì trông họ như những con tôm hùm khổng lồ.

Chúng ta chỉ chấp nhận những ai giống mình, còn những ai khác mình, chúng ta tránh xa họ, thậm chí còn đẩy họ đến đường cùng. Ảnh: TriStar

Cuối cùng, nhiệm vụ “cao cả” mà viên đặc phái viên làm không phải là tiếp tục hành hạ “bọn tôm” mà là đem đến cho họ một hy vọng trở về nhà. Anh, từng là đại diện cho “cái xấu” đã trở thành “cái tốt” và những con người đang truy lùng anh, đã chuyển ngược lại.

Như đã được giới thiệu, đây không phải là bộ phim kết thúc có hậu, nhưng ai có thể nói rằng một lòng tin vào những gì tốt đẹp sẽ quay trở lại không phải là một cái kết có hậu? Nếu sự bênh vực cho “cái tốt” không còn hay lòng tin vào “cái tốt” đã hoàn toàn mất hẳn, thì bộ phim đã không có cảnh cuối cùng: nhân vật chính - sau khi đã hoàn toàn biến đổi thành một người ngoài hành tinh, lặng lẽ ở lại Khu vực 9 để chờ một ngày có thể đường hoàng mang bông hoa màu xanh đến đặt trước cửa nhà cho người vợ yêu quý của mình. Anh chỉ có thể làm được điều đó, khi mà con người vị tha hơn và không quay lưng lại với những người “khác” mình.

Có dư luận cho rằng bộ phim dựa trên sự thật về nạn phân biệt chủng tộc vào năm 1965 tại Khu vực 6 (District 6) vùng Nam Ấn Độ, địa điển mà đạo diễn Neill Blomkamp đã chọn làm phim trường. Dù đó có phải ý đồ của những nhà làm phim hay không, thì bộ phim cũng không đơn thuần nói về sự kỳ thị giữa con người và người ngoài hành tinh, mà là về sự phân biệt cố hữu của con người với bất cứ ai khác họ.

Cuộc chiến trong District 9 chỉ là cái âm thanh khi tiếng chuông vừa mới vang lên, còn cái ngân nga và vang vọng của tiếng chuông đó, mới là điều mà các nhà làm phim muốn người xem suy ngẫm.

• Mai Mẫn Nhi

~~~~~~~~~~~
Trước xem phim này với con mắt mong chờ bắn nhau chíu chíu nên ko thấy hay. Giờ đọc xong xem lại chắc khác :D